BUDAYA JAWA TEDHAK SITEN

Wong tuwa mesthi ngudang marang anake supaya dadi bocah sing gagah yen lanang utawa ayu yen wadon. Bakti marang wong tuwa, guru, nusa, bangsa lan agamane. Kanggo mujudake pepenginan mau, pirang-pirang sarana lan cara supaya bisa mawujud jumbuh karo pangajabe. Salah sijine yaiku tradhisi tedhak siten. Acara tedhak siten ing saben dhaerah duwe tata cara lan budaya dhewe dhewe.

Tedhak Siten saka tembung “tedhak” lan “siten”

Tedhak = mudun

Siten = siti+an = sitian            siten = lemah

Tegese bocah mudhun lemah

Acara iki katindakake nalika bayi umur pitung wulan, bocah wiwit lungguh lan ajar mlaku ing lemah. Acara iki katindakake kanthi pangajab si bocah bisa mandhiri ing tembe mburine. Upacara tedhak siten biasane dirawuhi kulawarga inti (bapak, ibu, kaki, nini) lan kulawarga liyane. Sing padha rawuh melu ndongaake moga-moga bocahe tansah waras, slamet, kalis saka sambekala lan panggodhane setan. Ora mung ritual kang dipentingake nanging ubarampe (perlengkapan) uga kudu dicawisake dening wong tuwane.

Ubarampe acara tedhak siten antara liya:

1. kurungan ayam, dhuwit, buku, mainan, alat music, lan sapanunggalane
2. andha (tangga) sing digawe saka tebu
3. bokor wadhah banyu kembang 7 warna
4. panganan arupa bubur abang, putih, jadah 7 warna (makanan yang terbuat dari beras ketan), bubur boro-boro (bubur yang terbuat dari bekatul-serbuk halus atau tepung yang diperoleh setelah padi dipisahkan dari bulirnya), lan jajan pasar.

Ritual Upacara Tedhak Siten

1. Bocahe dituntun nang wong tuwane ngidak 7 wadah isi jadah 7 warna. Jadah pinangka pralambang/symbol saka lumakune urip kang bakal diliwati dening si bocah.
2. Sabanjure si bocah diwenehi andha sing digawe saka tebu. Andha pinangka pralambang urutan undhak-undhakan panguripan sing bakal diliwati dening si bocah kanthi perjuwangan lan ati kang teguh/kuwat. Andha disambungake karo kursi pangajab si bocah bisa duwe pangkat lan palungguhan ingkang luhur.
3. Sawise bocah mudhun saka andha, terus dituntun mlaku ing lemah lan dolanan karo sikile loro karepe supaya mbesuke si bocah bisa nyambutgawe kanthi temen lan tekun kanggo nyukupi kabutuhaning urip ing tembe mburine.
4. Sabanjure si bocah dilebokake sajroning kurungan ayam kang wis dirias. Si bocah kon njupuk barang kang ana sajroning kurungan kayata buku, dhuwit, lan dolanan liyane. Barang kang dijupuk si bocah pinangka pralambang minate si bocah ing tembe mburine.
5. Sawise kuwi banjur si bocah diwenehi dhuwit koin lan kembang dening kakine pangajabe supaya si bocah nduweni rejeki kang akeh lan seneng dana driyah (sedhekah). Terus si bocah didusi karo banyu kembang 7 rupa. Pangajabe supaya si bocah bisa ngangkat drajat lan gawe arum asmane kulawarga.
6. Sawise didusi nganggo banyu kembang, si bocah dienggoni klambi kang bagus, pangajabe supaya mbesuke bisa urip kang kepenak lan layak.

Acara adhat Jawa tedhak siten saben papan nduweni ciri dhewe-dhewe lan mesthi beda beda. Bab iki ora perlu dadi perkara amarga kabeh mau dijumbuhake karo kahanan lan suasanane.