ADAT TATACARA PANGANTEN JAWI ING SURAKARTA SAHA NGAYOGYAKARTA

Midodareni

Manawi upacara panggih penganten kirang satunggal dalu, kawastanan mido­dareni. Padatanipun kulawarga calon pe­nganten putri atur ulem kagem sawata­wis tamu ingkang dumadi saking kulawarga caket sarta tangga-tepalih, supados nja­gong midodareni. Jaman saderengipun taun 1960-an, manawi jagong midoda­reni boten kapareng ngendika sawatawis sora utawi gegojegan sarta gumujeng ngantos lakak-lakak. Para lenggah na­mung sami kendel utawi ngeningaken cipta, nyuwun dhumateng Pangeran Ing­kang Maha Kuwaos amrih upacara nikah sarta panggih ing dinten benjing saged lumampah sae, wilujeng, boten manggih pepalang satunggal punapa. Manawi ngandika inggih kedah namung bisik-bisik kemawon.

Pasugatan ingkang kasegahaken ja­man rumiyin inggih punika: dhadharan go­rengan utawi dhadharan keleman, kadosta jadah, wajik, nagasari, mendut, meniran, criping pisang, pisang kepok go­reng, rengginang, dhahar sekul ja­ngan gudhangan mawi tigan, sarta un­juk­an. Pasugatan kasebat, miturut do­ngengipun nuladha natkala Jaka Tarub kalihan Dewi Nawangwulan nindakaken palakrama.

Manawi sampun ngancik pukul 12 dalu, nuli katindakaken wilujengan maje­muk. Dhaharan kangge wilujengan ma­je­muk dumados saking ambengan sekul wuduk, ulam ayam lembaran sarta per­lengkapan sanesipun. Pimpinan pando­nga saking kaum sarta kinepung para kulawarga. Manawi sampun purna, am­be­ngan majemuk lajeng kabage kangge dhaharan para piyantun ingkang sami jagong.

Jaman rumiyin jagong midodareni ngantos sedalu natas, nanging sapunika sampun boten makaten malih. Ing ja­man sapunika, padatanipun adicara ja­gong midodareni kawontenanipun sa­nget regeng, para rencanging calon pe­nganten kakung lan putri kathah ingkang sami dhateng. Dene pasegahan kasegah­aken miturut kawontenan, sarta kapun­dhut praktisipun kemawon.

Akad Nikah

Sawatawis wekdal saderengipun akad nikah kaleksanan, calon penganten kakung wiwit ngagem busana panganten ingkang dipun ayahi mirunggan dening juru paes penganten kakung. Tatacara paes penganten punika minangka ancer-ancer paes penganten kados ing jaman rumiyin. Ing pangajeng-ajeng, punapa ingkang rumiyin sampun nate dipun­lampahi dening para leluwur, sageda minangka pathokan sarta dados panger­tosan ing mrika-mriki.

Cakipun: Calon penganten kakung nga­gem busana basahan, dumados saking kampuh banguntulak, ukup renda pethak (moga pethak), clana pethak ti­nepi ing renda pethak, kuluk mathak pethak, sarira ngaliga kaborehan atal, ngumbar konca (konca dipunampil in glare), kalung ulur-ulur (jaman rumiyin kadamel saking salaka utawi saking su­wasa), dhuwung warangka ladrang/bra­ngah mawi kolong keris, pendhok suwa­sa utawi salaka, ngagem selop. Miturut kapitayan kina, calon penganten ingkang badhe nikah, boten kepareng ngagem rerenggan saking emas utawi inten bar­le­yan.

Ing wekdal ingkang sampun tinamtu, calon penganten kakung kapangkataken saking pondhokan tumuju griyanipun calon penganten putri, kairing sawatawis kulawarga, wonten lare patah kalih ingkang mbekta lopak-lopak. Calon pe­nganten kakung lumampah kanthi ka­songsongan. Konca kampuh kacepengan sa­weneh lare. Sasampunipun dumugi dalemipun calon penganten putri, tumuli katuntun lumebet pendhapa.

Calon penganten kakung sarta pangiringipun taksih jumeneng. Upacara srah-srahan calon penganten kakung kapurwakan kanthi aturipun pinisepuh saking calon penganten kakung, makaten:“Kula minangka wakilipun ba­pak/ibu A (nyebat nama tiyang sepuh­ipun calon penganten kakung) masrah­a­ken calon penganten jaler ingkang nami B (nyebat nami calon penganten kakung)”. Cekap makaten.

Nanging manawi wonten wekdalipun, saged katambah reroncening tembung ingkang sae-sae ingkang tundhonipun mahanani ing suwasana khusuk sarta tidhem premanem. Menggah jawaban saking wakil panganten putri: “Inggih sampun kula tampi anak kula calon penganten jaler pun B” (nyebat nami calon penganten kakung).

Sasampunipun upacara pasrahan, calon penganten kakung kepareng lenggah kanthi mangadhep mangilen, wali lenggah mangadhep mangidul, pengulu (petugas KUA) mangadhep mangetan, modin (Bageyan Agama Kalu­rahan) mangadhep mangaler, pinisepuh saking calon penganten kakung lenggah caket calon penganten kakung, pinisepuh saking calon penganten putri lenggah angapit wali.

Papan palenggahan calon penganten kakung kalemekan ron (apa-apa, kara, maja, dhadhapsrep, alang-alang), ka­tumpangan sawernaning sembet (letrek, jingga, banguntulak, sindur liwatan, sembagi, slendhang lurik puluhwatu, sinjang yuyu sakadhang, mayang sekar), tuwin klasa bangka ingkang kaseret abrit mubeng. Ujuring klasa bangka kedah mangilen. Sajenipun: jajan pasar pepak, jenang abang putih, jenang baro-baro, tumpeng panggang, ayam gesang. Sa­da­ya winadhahan tampa enggal, kalu­ruban sindur, namung ayamipun kaseleh lan katangsulan ing ngandhap.

Sanggan panganten nikah, dumadi pisang ayu satangkep ingkang cacahing uleran jangkep, suruh ayu, kembang telon tigang warni, kisi kapas, uwos, lawe wenang satukel, pangilon, jungkat, suri, menyan madu setengah kati, lisah sundhul langit sacepuk, asem kuning kalih grigeh, tindhih arta suwang sapra­pat. Sadaya winadhahan bokor ageng dipunkantheni cikal sajodho, lajeng tinata ing meja dados satunggal kalihan sajen ningkah.

Manawi sampun jangkep sadaya, wali (bapa penganten putri) lajeng ngandika:“Kyai Pengulu kula angre­saya jengandika, kula aturi ning­kah­aken anak kula estri nama pun C (nyebat nama calon penganten putri) kalihan B (nyebat nami calon penganten kakung), kalihan maskawin awujud… (sumangga punapa ingkang dipunka­jeng­aken). Manawi jaman rumiyin mas­kawin punika kawujudaken arta ageng­ipun F.5 (limang rupiah jaman Walandi).

Upacara punika katindakaken dening pengulu ingga cekap. Salajengipun, pengulu lajeng maos donga. Sasampun­ipun cekap, penganten kakung kawajiba­ken tapak asta ing serat nikah. Salajengipun pengulu (petugas KUA) ma­srah­aken serat nikah kasebat dhumateng penganten kakung, kanthi sinartan we­jangan sacekapipun.

Salajengipun, panganten kakung maos serat prajanjen nikah damelan saking pemerintah (Kementrian Agama RI). Jaman rumiyin, serat prajanjen nikah kawastanan “Taklek Janji Dalem”. Padatanipun ugi wonten petuah/sesorah resmi saking KUA, ingkang sampun ngengingi bab gesang bebrayan salaki­rabi. Sasampunipun cekap, panganten kakung jabat asta kalihan pengulu saha sadaya ingkang sami lenggah. Manawi dereng kalajengaken kanthi upacara panggih, panganten kakung sapangiring­ipun saged kondur rumiyin ing pondhok­an sinambi ngrantos medaling pasu­gatan.

Ing upacara akad nikah, calon pa­nganten putrin boten kepareng ndherek, nanging cekap lenggah ing dalem ru­wangan lebet. Punika satrep kalihan sya­riat Islam. Nanging ing tatacara wekdal sapunika, panganten putri ugi kathah ingkang kawajibaken ndherek ing upa­cara akad nikah. Manawi upacara sam­pun purna, panganten putri lajeng mlebet malih ing griya ruwangan lebet. Ing upacara akad nikah punika, boten kathah tamu ingkang dipunaturi, kajawi para pinisepuh, tanggi-teplih, sarta kulawargi ingkang celak.

Ingkang kathah dumados ing jaman sapunika, sasampunipun akad nikah, tumunten kalajengaken upacara panggih panganten. Amargi kanthi cara makaten, boten patosa kathah karibetanipun, ugi kalangkung irit ing samudayanipun, tu­win enggal cekap kabetahanipun.

Bab tata cara panganten Jawi kados ingkang lumampah ing tlatah Surakarta utawi ing Ngayogyakarta, asring minangka pathokan tumrap lumampahing tatacara panganten adat Jawi ing pundi papan. Upacara panganten kanthi adat Jawi punika engga sapriki taksih kathah katindaken. Inggih punika ing kitha-kitha ageng, utawi ing papan-papan tebih ingkang kathah dipunpanggeni tiyang Jawi. Para priyantun Jawi ingkang mukim ing nagari manca, ugi kathah ingkang nindakaken tatacara palakrama kanthi adat Jawi makaten wau. Malah wonten ingkang ngantos ndhatengaken juru paes saking tanah Jawi, komplit kalihan juru cucuk lampah.

Nanging ingkang perlu kawuningan, sajatosipun nindakaken palakrama kanthi tatacara Jawi punika gumantung dhumateng tiyang ingkang gadhah hajad piyambak. Manawi ingkang kagungan hajad punika priyantun brewu mlekethu, temtu wedharing tata cara penganten saged katindakaken kanthi jangkep, sae, sarta ageng. Nanging kagem priyantun ingkang kagolong kirang mampu, tumapaking tata cara penganten padatanipun inggih namung kalampahan sacara prasaja sarta miturut kabetahan kemawon.

Wondene bab tatacara adat panganten Jawi ingkang badhe kaandharaken punika, lelandhesan saking kepekan sarta seratanipun bapak Winarno Wiromidjojo, priyantun winasis ingkang lebda ing bab kabudayan sarta kagunan Jawi, ingkang lenggah ing kitha Surakarta. Ugi katambah saking katranganipun ibu Ruminah Wiromidjojo ingkang pidalem ing Ngayogyakarta. Ing sawatawis wekdal kapengker, bapak Winarno Wiromidjojo nate sesorah babagan tatacara perkawinan Jawi ing Kantor Proyek Javanologi Yogyakarta.

Lelampahan Saderengipun Palakrama

Bab-bab umum ingkang kedah kalampahan saderengipun nindakaken palakrama, inggih punika sasampunipun wonten rembag antawisipun pehak calon penganten kakung kalawan pehak calon penganten putri. Kekalihipun sampun sami sarujuk badhe gesang bebrayan pinangka salaki rabi. Pramila lajeng katetepaken benjing punapa wekdalipun (dinten “D” nipun) kangge palakrama. Kangge kabetahan punika lajeng kabentuk panitia ingkang nggadahi warni-warni jejibahan. Kadosta:

1. Pinangka atur palapuran kangge urusan surat ijin nikah (dhumateng RT, RW, dhukuh, lurah, camat), KUA (Kantor Urusan Agama), Gereja utawi Kantor Catatan Sipil.
2. Ngrembag bab nawala ulem (undhangan) prakawis gedhung, pengeras suara, dokumentasi, jurupaes, among tamu, MC/panatacara, hiburan, pasegahan, lsp.
3. Ngrembag bab kabetahan adat, kadosta wilujengan, pasang tarub, damel sekarmayang, sesaji, lan sanesipun.
4. Matah tetiyang ingkang pinangka tetuwangganipun adicara (padatanipun pinisepuh, utawi Ketua RT/RW), sarta tetiyang ingkang kajibah atur pambagya, atur panampi, lsp.

Malah tetiyang ingkang badhe paring pambimbing dhateng calon panganten, sarta tetiyang ingkang ngawat-awati rancanging dhaharan, urusan tampi sumbangun, urusan pangintunan nawala ulem, pembantu umum, lsp.

Upacara Jonggolan

Ngancik pitung dinten saking dinten “D” kawontenaken Upacara Jonggolan. Ing mriku, saweneh petugas KUA rawuh ing daleminipun tiyang sepuh calon penganten putri, saperlu nanjihaken dhumateng calon penganten putri lan calon penganten kakung, punapa kekalihipun saestu badhe sagah nindakaken palakrama kanthi tanpa pineksa. Pinangka seksi, wakil saking keluarga calon penganten puti-kakung.

Ngancik tigang dinten tumuju dinten “D”, wiwit damel sesajen sarta wilujengan. Padatan ing Kraton Surakarta, caos sesaji ing Sitihinggil Kraton Surakarta kagem Nyai Setomi (mriyem), Kyai Surak (gong), sarta Kyai Sala (ingkang cikalbakal kitha Solo). Ugi mundhut pasir ing sakidul Bangsal Witana, pados ron waringin lumah-kureb ing sangandhap waringin kurung Kyai Jayandaru lan Kyai Dewandaru ing Alun-alun Ler, sarta mundhut toya tempuran lepen Bengawan Solo. Menggah ing Kraton Ngayogyakarta, kanthi caos sesaji ing Pasarean Kutha Gedhe sarta Imagiri.

Salajengipun nuli samekta sesaji kangge ing petanen sarta pendaringan. Petanen inggih punika senthong (kamar) ingkang bakal kangge papan pagulingan panganten, dene pedaringan inggih punika papan kangge nyimpen uwos.

Pasang Tarub

Ngancik tigang dinten tumuju dinten “D”, wiwit kaayahan pasang tarub. Lajeng sadinten saderengipun dinten “D”, ing kanan-kering tarub ngajeng kori nuli kapajang rerenggan mawarnai tetuwuhan, dumados saking: Setunggal tandhan pisang raja ingkang meh mateng (kalih uwit), tebu Arjuna sapasang, cengkir gadhing tuwin cengkir legi sarakit, pantun sagedheng kabage kalih, otek sagedheng kabage kalih, sarta mawarni ron-ronan (kluwih apa-apa, alang-alang, kara, maja, girang, kemuning).

Tetuwuhan kasebat kapasang kukuh ing cagak, nyawiji kalihan gedebog pisang raja. Tebu Arjuna kapasang jejeg, sangandhapipun kapasang cengkir gadhing lan cengkir legi. Sadaya wau gumantung kalihan janggan tandhan pisangipun. Dene ron kluwih pendhak tigang lembar kapasang ing gedebog pisang, sangandhap cengkir gadhing lan cengkir legi. Sangandhap ron kluwih kapasang rerangkenan pantun sarta otek sapalih gedheg ingkang rinengga ngupengi gedebog pisang. Sangandhapipun kasusul rerangken ron apa-apa, alang-alan, kara, maja, girang, kemuning (sadaya wau katindakaken kanthi sae dening piyantun mirunggan ingkang saestu kuwagang. Satemah ngasilaken rerenggan ingkang asri, maujud dados rerangkenan ingkang ceples menggahing tradhisi tarub pengaten Jawi).

Sesajen kanggo tarub lan tetuwuhan dumadi: sekul lulut (pulen) 2 ambeg, sekul wudhuk (gurih) 2 ambeg, sekul asahan (basahan) 2 ambeg, sekul golong 22 glindhing, jajan pasar (dhawet, rujak, pecel ayam, jangan menir, ulam ayam lembaran (saking jago pethak), jenang (abang putih, baning, baro-baro), jangkong, inthil katul, pisang, pisang ayu, suruh ayu, abon, jambe, gambir, mbako, injet.

Sesajen ingkang katanem, dumados saking empluk kaisenan tigan ayam 3, gereh pethek, kacang ijem, kedhele, kemiri, gepal jendhul, gantal (suruh ingkang kalinting lan lebetipun kaisi apu/injet sarta katangsulan). Nanemipun ing sangandhap petanen, sangajeng kori tengah, sangajeng pawon, sarta ing margi prasekawan. Nanging boten katanem inggih boten punapa, cekap kaselehaken kemawon. Menggah ujubipun kapasrahaken kaum.

Damel Sekarmayang

Sekar mayang utawi kembang mayang ugi minangka kalengkapaning palakrama. Kadamel dening saweneh piyantun sepuh ingkang estu lebda ing karya, kabiyantu dening para kaneman. Kangge damel sekar mayang kabetahaken ubarampe serta bebakal (bahan-bahan), kadosta: Kecohan (paidon) ageng cacah kalih, gedebog lan sindur gula klapa panjang kalih kilan cacah 2, janur kuning sekawan papah ingkang wetah, ron-ronan (girang, kemuning, waringin) ingkang kathah kapendhet sami gagang sarta epangipun, who nanas ingkang sampun mateng sajambulipun cacah 2, sujen deling ingkang kandel panjang tigang kilan cacah 2, sekar (mlathi, kanthil, sarta sekar sanesipun ingkang kapanggalih sae), dom bundhel lan dom bolah sacekap, degan cacah 2 kaparas  (keceripun katilar).

Dene ingkang kedah sampun kadamel utawi ingkang sampun sumadiya langkung rumiyin, inggih punika rerangken janur ingkang kadamel wawangunan maneka warni, kados keris-keris, manuk-manukan, uler-uleran, sarta conthongan sacekapipun.

Nebus Sekarmayang

Kangge mundhut Sekarmayang, katin­dakaken Upacara Nebus Sekarma­yang. Ing mriki wonten pawestri kalih ingkang sampun cekap yuswa sarta sampun palakrama, ingkang kapatah nebus sekarmayang (cacah 2) dhuma­teng piyantun sepuh ingkang damel Se­karmayang. Caranipun kanthi wawan rembag kados ing ngandhap punika:

: (Piyantun ingkang mundhut/nebus) “Grembyeng-grembyeng niku peken pundi?”

: (Piyantun ingkang damel/sade) “Punika peken Purwadadi”

: “Sade punapa kemawon?”

: “Sade golekan penganten”

: “Punapa angsal kula tumbas kangge dolanan anak kula penganten?”

: “Inggih kenging, mangga kula caosaken golekipun sampun jangkep sadaya”

: “Reginipun pinten?”

: “Reginipun suwang seprapat lan sapirantosipun.”

Piyantun ingkang damel Sekarma­yang lajeng masrahaken sekarmayang dhateng piyantun ingkang nebus. Dene arta ingkang sampun kacawisaken la­jeng kapasrahaken piyantun ingkang ne­bus Sekarmayang dhumateng piyantun ingkang damel sekar mayang. Salajengi­pun Sekarmayang kagendhong mawi sindur dening ibu piyantun panebus ke­kalih wau, lajeng lumampah sajajar sesarengan tumuju griyanipun calon pe­nganten putri. Sasampunipun dumugi, nuli kapapag dening para pinisepuh sa­king pehak calon penganten putri. Se­karmayang lajeng kapasrahaken dhuma­teng pinisepuh ingkang tinaggenah.

Siraman

Sadinten saderengipun panggih te­man­ten, dipunleksanakaken upacara siraman. Ing Surakarta wekdalipun pukul 11 siang, manawi ing Ngayogyakarta biyasanipun ing wanci sonten. Kangge upacara sira­man, kabetahaken ubarampe: Toya (kangge siram dipunsukani sekar), Palenggahan (kalemekan kla­sa enggal, ron apa-apa, ron kluwih, ron kara, ron dhadhap-srep, ron maja, ron alang-alang, ingkang katumpangaken ing sa­warnaning sinjang. Ugi kacawisan glepung uwos, mangir lan pandhan karajang, ron kemuning ingkang kapipis (kangge ngresiki sarira sarta kangge luluran).

Pehak tiyang sepuh calon penganten putri lajeng ngrawuhaken tanggi-tepalih dumados para ibu ingkang sampun yus­wa sacekap, murih paring pandonga pangestu dhumateng calon penganten putri. Nalika upacara siraman kawiwi­tan, calon penganten putri dipunsirami kanthi gegentosan dening para ibu. Ma­nawi sampun cekap calon penganten putri nglejengaken gebyur piyambak ngantos cekap. Sasampunipun sarira re­sik lajeng kagrujug mawi toya mirunggan ingkang kasimpen ing lelebet klenthing. Sasampunipun upacara cekap, klenthing kabanting ngantos ambyar kanthi ngandika sora “Wis pecah pamore!”

Sesajen ing upacara siraman, duma­dos saking: tumpeng robyong, tumpeng gundhul, jenang abang putih, jajan pasar, kembang boreh, ayam gesang, tebu arjuna sarakit, cengkir manis sarta cengkir gadhing sarakit. Tumrap calon pe­nganten kakung, upacara siraman saha ubarampenipun inggih sami kewala.

Paes

Sasampunipun siraman, calon pe­ngan­ten putri tumuli lumebet ing sen­thong penganten ingkang sampun kaca­wisaken. Lajeng ngagem rasukan sem­bagi polos kanthi ules ingkang nyolok. Rikma kagaringaken mawi ratus ingkang kaukup (jaman sapunika saged mawi alat pengering elektronik) amrih ngganda arum. Salajengipun ibu juru paes wiwit ngerik githokipun calon penganten putri. Lajeng maes ing perangan ngajeng ngan­tos sae.

Sesajenipun awujud: klasa bangka mawi seret abrit, sangandhap klasa di­punsukani mawarni ron-ronan (apa-apa, kluwih, kara, dhadhap, maja, alang-alang), barang sembet (letrek jingga, banguntulak, sindur, liwatan, sembagi, slendhang lurik puluhwatu, sinjang yuyu sakandhang mayang sekar, lawon pe­thak), pisang raja satangkep (kapilih  ing­kang jangkep uleranipun), lawe wenang satukel, pengilon, jungkat, suri, menyan madu, lisah sundhul langit, kunir kalih grigeh (empu sarta enthikipun), kisi ka­puk kapas, pantun wulen. Sadaya dipun­wadhahi tampah wiyar ingkang taksih enggal, nginggilipun dipunsukani arta suwang saprapat, cikal sarakit, ayam ge­sang, bodhak (isi senthir), kendhi, em­pluk (isi tigan ayam mentah), kacang ijem, wos jahe, dlingo, bengle. Sarta tumpeng satampah pepak sapirantos­ipun.

Sadaya sesajen kala wau lajeng da­dos wenangipun juru paes. Miturut ka­pitadosan kina, salaminipun juru paes nindakaken jejibahan kedah tansah ngu­rubaken lampu senthir ing sanginggile jodhog. Sampun ngantos lampu wau pejah, dados kedah murub terus (ang­genipun ngobong ratus inggih kedah terus kemawon).

Nyantri

Kawit rumiyin engga sapriki taksih limrah kalaksanakaken calon penganten kakung dhateng ing griyanipun calon penganten estri sadinten saderengipun upacara ijab kalampahan. Calon penga­ten kakung lajeng nyipeng ing griyanipun calon marasepuh. Tata cara makaten wau winastan nyantri, utaminipun kang­ge njagi katentreman sarta karaharjan wonten ing makna ingkang sakalangkung wiyar.

Upacara nyantri saged dumados ing malem midodareni. Calon penganten ka­kung ngrasuk busana kasatriyan (nula­dha busana pangeran), dumados saking: kampuh (jarik, bebed), jas takwa saking sutra, iket jebehan, sumping barleyan, sakudhup sekar mlathi, kalung ulur-ulur, dhuwung warangka ladrang/brangah dereng mawi kolong keris, sarta ngagem selop. Ing jaman sapunika calon pengan­ten kakung manawi nyantri umumipun namung ngagem pantaloon saha jas jangkep kemawon. Lumampahing upacara nyantri kawi­witan pukul 7 ndalu. Calon penganten kakung kairingan dening rombongan ku­lawarga sarta para rencangipun, duma­dos saking:

1. Lare jaler kalih mbekta lampung ting 2 kanan kering, mapan ing ngajeng piyambak,
2. Cucuk lampah lumampah ngrumi­yini, nanging ing tengah sawingkingipun lare ingkang mbekta ting,
3. Calon penganten kakung lumam­pah sawingkingipun cucuk lampah, ka­ampingan penganthi, sarta kasongso­ngan,
4. Sakiwa-tengen panongsong kina­pit patah penganten ingkang mbekta lo­pak-lopak (pethi alit wadhah kinang, sirih, jambe, lsp) sarta kecohan (paidon).

Manawi rombongan calon penganten kakung sampun dumugi sangajeng gri­yanipun calon penganten putri, nulya ka­papag dening panampi tamu saha ka­turan lumebet pendhapa. Sadaya rombongan ugi kepareng lumebet ing dalem ingkang kacawisaken. Sasampunipun atur panampi saha pambagya, salah satunggaling pangiring calon penganten kakung ingkang piniji awit nami keluarga calon penganten kakung, jumeneng sarta ngendika dhumateng ramanipun calon pengaten putri: “Kangmas/adhi A (nyebat asma ramanipun calon pengan­ten estri miturut nem sepuhipun) lampah kula mriki dipunkengken bapa B (nyebat nama ramanipun calon penganten ka­kung). Ingkang sepisan ngaturaken taklimipun, kaping kalih ngaturaken nyan­trinipun ingkang putra calon pe­nganten kakung.”

Sasampunipun katampi dening rama calon pengaten putri, calon penganten kakung nuli kalarabaken dhumateng griya ingkang sampun kacawisaken minangka pondhokan. Salajengipun kawedalaken pasegahan ingkang mbanyumili. Manawi sampun cekap sadayanipun, rombongan pengiring calon penganten kakung lajeng pamit kondur, ingkang katilar namung sawatawis keluarga calon penganten kakung ingkang caket, sarta lare patah gunggung kalih.

Manawi dalu punika kaleres malem midodareni, calon penganten kakung ugi saged ndherek ing pendhapa, nampi ta­mu ingkang sami rawuh njagong. Na­nging namung sakedhap kemawon. Salajengipun calon penganten kakung ke­dah wangsul malih lumebet ing pon­dhokan.