CARIYOSIPUN WAYANG SINTA PRASETYA

Semebar  arum wangi, nggambarake gandaning kusuma, endahing pamimpin amanca kang apik, saking anggane sekar kedaton nagari Manthili Sang Dyah Ayu Sinta. Remaja putri kang wus ngancik dewasa, sakmenika dadi pujaning putra para raja manca nagari. Dasare putri adi Manthili dedege sarenteg pangawak dara, alus pasemone anteng, eseme pait madu.

Sak antawis ngenekake sayembara mentang langkap kyai Gandewa Dibya, sapa kang bisa menuhi sarat iku, ya kuwi kang dadya jatu kramane sang putri Manthili yaiku Dyah  Ayu Sinta. Sanadyan wis akeh para raja lan para satriya kang mlebu ing sayembara, ananging durung  ana kang kuwat mutung dedere langkap. Kang andadekake susahing ati Sang Maha Prabu Janaka.

Sang retna susah mirsani susahing ati Sang Rama. Sang retna ndisiki mapag sungkem marang sang Rama.  Sakwise lamun sira ngenteni tekane para raja lan satriya kang bisa naklukake sayembara mentang gadewa dibya, jumbuh karo pangarep-arepane sang retna, Raden Rama Wijaya melu kang adhi Raden Lesmana Widagda Satriya ing Ayodya, ketemu Prabu Janaka kanggo naklukake sayembara mentang gandewa dibya.

Tekane Raden Rama Wijaya lan Raden Lesmana Widagda  mara ing ngarsane maha Prabu Janaka njawab dongane sang retna. Raden Rama Wijaya arep nyoba sayembara mentang gandewa dibya maca mantra kang biyasa diucapake manungsa, kang dikabulaken Sanghyang Wisnu kang wenang andum kabahagyan. Andadekake penggalih Sang Maha Prabu Janaka katuju citraning sang abagus. Mangkana sang retna Manthili ketemu kang kapisan karo satriya Rama, geter jroning penggalih, kaya ngusik-usik gumulung ombak ing samodra, netra kepencut. Mangkana uga sak jroning penggalihing Rama, kang sapindhah kepaut tresna karo Sang Retna Manthili.

Rama njaluk izin karo Prabu Janaka arep nyoba sayembara kuwi. Saknalika Rama bangkit saka palungguhane, mlaku tekan papan dununge  gandewa dibya. Para Raja sewu nagara gumun ing penggalih, dene isih ana satriya kang arep mlebu ing sayembara mentang gandewa dibya. Apa bisa kadadeyan mentang gandewa aji Manthili kuwi. Cikat trengginas Sang Rama munggah ing kencana mbuka, nekuk lutut lan ngucapake sesembahan. Njaluk anugrahing bathara. “Duh bathara, sesembahing janma, muga menehi anugrah marang kula. Duh kanjeng Prabu Dasarata saha Kanjeng ibu Dewi Ragu, paduka kang dadi panguat kula, kang jumbuh dongane datheng kula, muga paringana puji rahayu kasembadan sedya kula”.

Sang Rama bangkit saka sembahe antuk bayangan, nyeluk angin mobat mabit. Saknalika Gandewa sigar sapisan runtuh. Raden Rama saged menuhi sayembara, Sinta bakal dadi pendampinge Raden Rama. Kang pancen  tibane asmara Sinta iya karo Raden Rama. Sakwise sayembara kuwi, ramane Sinta ngenekake pesta manten. Sinta dadi garwane Rama, diboyong menyang Ayodya. Ana ing tengah dalan, Rama ditantang menthang langkape Rama Bargawa. Rama ngeculake panah pas tengah dada, Rama Bargawa koncatan nyawa. Rama nglanjutake mlaku menyang Ayodya.

Rama teka, ing Ayodya, Rama bakal diangkat dadi ratu pinangka pembarep gantine Dasarata. Ananging Kekayi, garwa selir prabu Dasarata nagih janji. Nalika sadurunge dipundhut garwa, panyuwune yaiku, yen duwe putra lanang mengkone bakal jumeneng nata Ayodya. Dasarata ngabulake panyuwune Kekayi. Rama wurung dadi ratu, malah kudu nglakoni ukuman ing alas Dhandhaka. Rama, Sinta, lan Laksmana banjur ngembara ninggal kedhaton. Ora suwe prabu Dasarata banjur seda. Barata rumangsa ora pantes dadi ratu. Dheweke banjur nggoleki Sri Rama, supaya Rama bali nata Ayodya. Ananging Rama ora gelem amarga satriya ora bakal ngingkari janji sedya nampa ukum. Barata didhawuhi Rama supaya jumeneng nata sawetara, tekan mulihe Raden Rama.

Ing alas Dhandhaka, ana raseksi aran Surpanakha kasengsem marang Laksmana. Ananging Laksmana ora mempan kagodha. Surpanakha nepsu banjur matur marang kangmase, Rahwana mbujuk supaya nyulik garwane Rama kang ayu rupa. Sang Rawana banjur ndhawuhi raseksa Kala Marica supaya nyulik Sinta. Marica banjur memba dadi kidang emas. Sinta kasengsem banjur nyuwun supaya nggudag kidang emas iku. Rama budhal dhewe ninggal Sinta lan Laksmana. Si kidang emas gesit banget, ora bisa kacekel. Sri Rama anyel banjur nglepasake panah. Si kidang emas njerit kelaran lan mati, malih dadi raseksa. Krungu jeritan mau, Sinta ngutus Laksmana supaya nggoleki Rama. Laksmana ora gelem amarga kautus njaga Sinta. Sawise ditudhuh yen Laksmana arep ngarah dheweke, Laksmana banjur nggoleki Rama lan ngandani Sinta supaya ora  kegodha rencana. Sawise Sinta dhewekan, Rahwana banjur teka. Rahwana nyulik Sinta. Peksi sang Jatayu  krungu jeriting Sinta kang tau dadi kancane prabu Dasarata. Jatayu nulungi Sinta, anangin Jatayu kalah. Jatayu menehi ngerti marang Rama lan Laksmana, yen Sinta diculik Rahwana. Rama lan Laksmana banjur nggoleki Dewi Sinta ing kedhatone  Rahwana.

Ing Nagara Alengka Rahwana nyembah marang Sang ibu, Rahwana dituturi dening ibu. Sakwise ibu diderekake dening Wibisana. Banjur Rahwana tumuju marang Taman Soka marani Dewi Sinta, ngrembug Sinta  gelem dadi bojone Rahwana. Sinta milih mati tinimbang karo Rahwana. Sinta muji apike Sang Rama. Rahwana nesu nyabut keris, “Tinimbang ndeleng mata Sinta karo Rama, aluwung dak pateni.” Rahwana arep mateni Sinta nganggo kerise, saknalika Sinta mbalik madeg ana ing ngarepe Rahwana, Rahwana luluh kesengsem kaliyan ayuning Sinta, keris tiba  lan Rahwana lunga ninggalake Sinta.